Tijd om het taboe rond ouderenmis(be)handeling te doorbreken!

15 juni is het internationale dag tegen Ouderenmis(be)handeling. Naar aanleiding daarvan vraagt het Vlaams Ondersteuningscentrum Ouderenmis(be)handeling (VLOCO) meer aandacht voor geweld op ouderen in de thuissituatie. Nog te vaak bestaat er angst om er over te spreken, zowel bij slachtoffers als bij betrokkenen. Die angst komt vanuit een gevoel van schaamte, externe druk, loyaliteitsconflicten, (wederzijdse) afhankelijkheid, onzekerheid, … Enkel door deze problematiek bespreekbaar te maken, kan het taboe doorbroken worden.

Ouderenmis(be)handeling gaat verder dan fysiek geweld

In eerste instantie wordt er vaak gedacht aan fysiek geweld tegenover ouderen (slaan, hardhandige verzorging of medicatiemisbruik), maar ook psychische onderdrukking zoals vernederingen of emotionele chantage is een vorm van ouderenmis(be)handeling.



Sommigen zijn slachtoffer van financieel misbruik, bijvoorbeeld het stelen van geld en eigendommen of het misbruik maken van volmachten. Anderen moeten leven in verwaarloosde omstandigheden waar er onvoldoende zorg of een gebrek aan hygiëne en comfort is.



Belangrijke nuance hierbij is dat het geweld niet altijd slecht bedoeld is. Ook een mantelzorger die uit onwetendheid, onkunde of onmacht zijn partner met dementie dagdagelijks vastmaakt om haar veiligheid te garanderen, valt onder de noemer ouderenmis(be)handeling. Soms wordt de zorg zo zwaar dat de zorg kan ontsporen.

505 situaties van ouderenmis(be)handeling in 2017

Uit internationaal onderzoek blijkt dat In België ongeveer 32% van de vrouwen ouder dan 60 jaar aangeven slachtoffer te zijn van ouderenmis(be)handeling. Deze gegevens worden in de praktijk bevestigd. Uit de consulten bij VLOCO blijkt dat hoofdzakelijk vrouwen het slachtoffer zijn (74%) en voornamelijk mensen uit de dichte omgeving van de oudere pleger zijn (81%). Bovendien woont 67% samen met de pleger, wat soms grote bezorgdheden met zich meebrengt met betrekking tot de veiligheid en/of de integriteit van de oudere.



In Vlaanderen werden er in 2017 505 situaties van ouderenmis(be)handeling geregistreerd. Dit is uiteraard een onderschatting van het probleem. Niet alleen heerst er veel schaamte en angst bij de betrokkenen om aan de alarmbel te trekken, er is soms ook handelingsverlegenheid bij hulpverleners. Bovendien blijkt het ook moeilijk te zijn om een algemeen overzicht te krijgen van alle gekende en reeds aangepakte situaties bij diverse hulp- en zorgverstrekkers gezien er geen meldings- en/of registratieplicht is in Vlaanderen.

Waar kan je terecht?

• Burgers: zowel de oudere zelf als iemand uit de omgeving, die met vragen zit rond geweld of mis(be)handeling kan gratis en discreet contact opnemen met 1712. Dit kan telefonisch of via www.1712.be.

• Professionele hulpverleners met een vermoeden van of vragen rond ouderenmis(be)handeling kunnen zich richten tot VLOCO via 078 15 15 70 of ouderen@cawoostvlaanderen.be.

• Voor vragen en meldingen binnen woonzorgcentra kan je terecht bij de Woonzorglijn op het nummer 02 553 75 00 of via het contactformulier dat terug te vinden is op www.woonzorglijn.be.

Meer informatie

• www.ouderenmisbehandeling.be

• www.1712.be

• www.woonzorglijn.be

• Jaarverslag VLOCO 2017