De vier grootbanken in België schiepen deze week meer duidelijkheid over hun plannen omtrent het invoeren van bankneutrale automaten. En die klinken niet erg aantrekkelijk. Slechts de helft van hun bankautomaten zou worden vervangen door die nieuwe automaten. Dat kan rekenen op heel wat kritische en bezorgde geluiden. “Elke Belg moet vlot toegang hebben tot een bankautomaat. Het is tijd dat banken hun engagementen, de wetten en hun klanten respecteren”, verklaarde minister van Economie Dermagne in de plenaire zitting van de Kamer van Volksvertegenwoordigers.

De plannen

Bankneutrale automaten

Halvering aantal geldautomaten

Maar niet alle automaten zullen vervangen worden. Een groot deel zal gewoon verdwijnen. Momenteel hebben de grootbanken nog 5.000 automaten op 2.500 locaties in België. Als hun plan wordt uitgevoerd, zal maar de helft van hun geldautomaten worden vervangen. Er zouden 2.200 automaten komen op 675 tot 725 plaatsen. De automaten zouden vooral in stations, winkelcentra en op drukke commerciële plaatsen komen te staan.

Straal van 5 kilometer

BPost moet een automaat blijven voorzien in gemeenten waar alle automaten zijn verdwenen. En het netwerk van de kleinere banken Argenta, Axa, Crelan en Vdk blijft gewoon bestaan. Daardoor zou zo’n 99% van de Belgen in een straal van 5 kilometer een bankautomaat moeten kunnen vinden. Ook worden er op basis van een studie van de Nationale Bank 24 extra afhaalpunten op ‘kwetsbare locaties’ geplaatst.

Toegankelijkheid en veiligheid

Bij het ontwerp van de nieuwe Bancontact-automaten is er veel aandacht besteed aan de toegankelijkheid voor personen met beperkte mobiliteit, blinden en slechtzienden. Er gelden ook zeer hoge veiligheidsnormen: de toestellen zijn ingebouwd met een robuuste kluis, er is camerabewaking en een telefonische helpdesk. Ook is er een speciale beveiliging van het klavier ingebouwd, waardoor andere mensen niet over de schouder kunnen meekijken.

Geen overschrijvingen mogelijk

De bankneutrale automaten bieden niet alle diensten aan. Ze zijn gericht op cashtransacties, wat wil zeggen dat overschrijvingen ingeven niet mogelijk zal zijn.

“Bijzonder verontrustend”

Tijdens de plenaire zitting van de Kamer van Volksvertegenwoordigers was minister van Economie Dermagne erg duidelijk over het plan van Batopin.

“Het kan niet garanderen dat elke Belg vlot toegang heeft tot een bankautomaat. Dat is problematisch. Het is essentieel om de toegang tot financiële diensten aan elke burger te garanderen, waar hij ook in België woont en wat zijn digitale kennis ook is. De spreiding van de automaten is met name belangrijk voor wie niet de mogelijkheid heeft om hun bankzaken online te beheren en voor wie zich niet eenvoudig kan verplaatsen.”

Minister van Economie, Pierre-Yves Dermagne

De minister betreurde dat het plan maar licht aangepast was, nadat hij een eerste versie al negatief had beoordeeld. Samen met zijn collega-ministers van Financiën, Van Peteghem en van Consumentenzaken, De Bleecker zal Dermagne de banken aanspreken.

Ook Vlaamse Ouderenraad is bezorgd

De Vlaamse Ouderenraad is net zoals de minister erg bezorgd. Hoewel het gebruik van cash geld wel afneemt, blijft dit voor veel ouderen hét betaalmiddel bij uitstek voor dagelijkse aankopen. Een vlotte toegang tot cash voor elke Belgische burger blijft dan ook cruciaal voor het goed functioneren van onze maatschappij. Zelfs in tijden waarin het aantal cashtransacties in dalende lijn zit. Het totaalbedrag van 26,3 miljard euro cash dat vorig jaar werd afgehaald, toont aan dat cash geld nog lang niet afgeschreven is.

De Batopin-banken lijken nu een betere spreiding te garanderen, maar heel wat mensen blijven in de kou staan.

De straal van 5 kilometer is problematisch in een land waar de ruimtelijke ordening zo versnipperd is. Bovendien zullen overschrijvingen niet mogelijk zijn in deze bankneutrale automaten, waardoor bewoners van gemeenten zonder 'gewone' automaat of bankkantoor zich hiervoor dus meer dan 5 kilometer zullen moeten verplaatsen.

"Veel ouderen zijn afhankelijk van een nabij gelegen bankautomaat of bankkantoor om zelf hun geldzaken te kunnen blijven regelen. Dat staat nu over heel Vlaanderen onder druk. De meest kwetsbaren worden daardoor het hardst getroffen: zij die digitaal niet mee zijn, en zich moeilijk kunnen verplaatsen. Dit plan komt daar onvoldoende aan tegemoet."

 

Nils Vandenwege, directeur Vlaamse Ouderenraad

De Vlaamse Ouderenraad duidt daarnaast nogmaals op het belang van persoonlijke dienstverlening. Iemand kunnen spreken aan een loket, een papieren overschrijving doen of uittreksels thuis op papier bekijken, moeten hand in hand gaan met automatisatie en digitale toepassingen.