Het aantal alleenwonende 80-plussers en 80-plussers in een tweepersoonshuishouden stijgt in de komende 10 jaar met bijna 20%. Uit deze cijfers blijkt duidelijk het belang van woningen die aangepast zijn aan de behoeften en noden van de oudste groep ouderen. De Vlaamse Ouderenraad greep de uitnodiging aan voor een parlementaire hoorzitting over de toekomst van de aanpassingspremies voor ouderen en personen met een handicap. We pleitten er voor een betere ondersteuning voor woningaanpassingen.
Belang van woningaanpassingen
Naarmate mensen ouder worden, hebben ze soms nood aan aanpassingen in hun woning. Een handvat bij het toilet, een inloopdouche in plaats van een bad, elektrische rolluiken, een traplift, bredere deuropeningen zodat er een rolstoel of rollator door kan, ... Die aanpassingen zijn belangrijk om op een goede manier lang thuis te kunnen blijven wonen. Tegelijk kosten dit soort ingrepen vaak heel wat geld en energie. Daar is ondersteuning voor nodig.
Huidig beleid
Er bestaan heel wat premies die de kwaliteit van de eigen woning helpen verbeteren. Maar door dat grote aantal premies en stelsels is het moeilijk om het overzicht te behouden. Voor de verschillende premies moeten aanvragers bovendien voldoen aan steeds andere voorwaarden. Dat maakt het extra verwarrend. Bovendien zijn de premies nu niet eerlijk. Mensen die een handicap krijgen na hun 65e kunnen geen aanpassingspremies voor personen met een handicap krijgen. En de premies voor woningaanpassingen bij zorgbehoevende ouderen zijn veel beperkter en strenger dan die voor mensen met een handicap, ongeacht hoe zwaar hun noden zijn. In het parlement worden daarom voorstellen gedaan om beide aanpassingspremies samen te voegen en het premiestelsel minder complex te maken.
De Vlaamse Ouderenraad is tevreden met de voorstellen richting vereenvoudiging en verduidelijking van de premiestelsels. Aan de ene kant wil men alles wat met renovatie en energiezuinigheid te maken heeft in 1 premie bundelen. Aan de andere kant komt een premie voor alle aanpassingen qua toegankelijkheid en levensloopbestendig wonen.
Ook aan het wegwerken van de leeftijdsgrens in de ondersteuning van mensen met een handicap hecht de Vlaamse Ouderenraad veel belang. Het kan niet zijn dat ouderen die een handicap oplopen voor de rest van hun leven uitgesloten blijven van de ondersteuning op maat voor mensen met een handicap.
De Vlaamse Ouderenraad heeft wel vragen bij het ontbreken van een prikkel om op jongere leeftijd al aandacht te besteden aan het toegankelijk en aanpasbaar maken van de woning, zeker in het licht van de focus op levensloopbestendig wonen. Ook de invoering van regelgeving rond toegankelijkheid bij het bouwen en verbouwen kan mensen meer bewust maken van het belang van een aangepaste woning.
Daarnaast moeten de inkomensgrenzen voor de aanpassingspremie herbekeken worden zodat er minder sprake is van het ‘alles-of-niets’-principe. Om de mogelijkheden voor woningaanpassingen bekend te maken moet er meer worden ingezet op sensibilisering, toeleiding en adviesverstrekking.
