In 2023 stond het mentaal welbevinden van inwoners hoog op de agenda bij lokale besturen. Dat blijkt uit de nieuwe Preventiepeiling van Gezond Leven. Ook thema’s als beweging en valpreventie doen het goed. De juiste informatie tot bij de juiste doelgroepen krijgen, lijkt echter nog een uitdaging voor meerdere lokale besturen. Bijvoorbeeld op vlak van alcohol. Wij lichten de belangrijkste cijfers eruit.
Preventiepeiling?
De Preventiepeiling van Gezond Leven is een driejaarlijks onderzoek. Met de peiling wordt nagegaan hoe het gesteld is met het preventief gezondheidsbeleid bij Vlaamse steden en gemeenten.
Er zijn twee luiken verbonden aan het onderzoek. In het eerste deel laten lokale besturen weten hoe ze inzetten op de gezondheidsthema’s, zoals voeding, beweging, lang stilzitten, roken, alcohol, illegale drugs, valpreventie en mentaal welbevinden. In het tweede deel bekijken de onderzoekers of het preventieve gezondheidsbeleid van die lokale besturen succesvol is.
In 2020 nam nog 62% van de 300 Vlaamse lokale besturen deel aan de bevraging, in 2023 was dit 52%.
Mentaal welbevinden en beweging zijn populaire thema’s
Mentaal welbevinden staat hoog op de agenda bij de lokale besturen. 92% informeert inwoners erover via minstens twee kanalen. Dat is 10% meer dan in 2020. Lokale besturen gebruiken daarvoor affiches, folders, brochures of de website of andere digitale kanalen. 42% heeft bovendien extra aandacht voor specifieke doelgroepen, 28% daarvan zijn 65-plussers.
De bekendmaking van het hulpverleningsaanbod gebeurt voornamelijk online (81%), maar ook het papieren gemeenteblad wordt hiervoor in 70% van de lokale besturen ingeschakeld. De Vlaamse Ouderenraad juicht dat toe. In ons advies over de digitale inclusie van ouderen pleitten we voor een slimme mix van kanalen.
Naast het mentaal welbevinden, valt het ons ook op dat 92% van de lokale besturen minstens twee initiatieven neemt om beweging te stimuleren bij de inwoners. 85% werkt ook met Bewegen Op Verwijzing, hier zien we een stijging van 12% ten opzichte van de resultaten in 2020.
Voor het eerst peiling naar valpreventie
Het thema valpreventie is een nieuw thema in de Preventiepeiling van 2023. 76% van de steden of gemeenten informeert inwoners hierover. En hoewel slechts 30% van de lokale besturen specifieke doelgroepen informeert, scoren ze wel redelijk goed wat betreft informatie naar 65-plussers (81%).
Heel wat lokale besturen (69%) nemen bovendien concrete initiatieven in het kader van valpreventie voor ouderen, zoals een gezondheidswandeling, een beweegbank of voldoende parkeergelegenheden voor personen met een handicap. Ook worden er initiatieven genomen waarvan de resultaten leiden tot afspraken in functie van criteria voor het ontwerpen van openbare gebouwen en straten. Dit met advies van ouderen, in de praktijk zien we dat dit vaak het gevolg is van een knelpuntenwandeling of bevraging rond de leeftijdsvriendelijkheid.
Ouderen en alcohol: vaak vergeten door lokale besturen
Doorheen de resultaten zien we dat lokale besturen opvallend laag scoren op het vlak van informeren van inwoners in een maatschappelijk kwetsbare situatie. Zo informeert slechts 13% van de lokale besturen specifieke doelgroepen, waaronder 65-plussers, over alcoholgebruik. In 2020 was dit nog 15%. En dat terwijl het dagelijks alcoholgebruik het hoogst ligt bij de oudste leeftijdscategorieën, wat bleek uit de Preventiebarometer Alcohol.
Meer informatie
Lees het volledige rapport op de website van Gezond Leven.
