Terugblik studiedag ‘Inspraak en participatie van ouderen met zorgnoden’

Terugblik studiedag ‘Inspraak en participatie van ouderen met zorgnoden’

Minister Vandeurzen

De tijd waarin mensen passief hun zorg moeten ‘ondergaan’, is gelukkig voorbij. Terecht verwachten ouderen en mantelzorgers dat ze als persoon centraal staan en dat er naar hun wensen wordt geluisterd. Zowel voor hun persoonlijke zorg, wonen en leven, als omtrent de keuzes die het woonzorgcentrum of de thuiszorgorganisatie maakt in de kwaliteit en organisatie van de geboden zorg en ondersteuning.

Al is dat natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan. Er zijn dan wel gebruikersraden in woonzorgcentra, maar hoe geraak je verder dan vergaderingen over te harde aardappelen of een lekkende kraan? Hoe plaats je de persoon met zorgnood echt centraal? Wat met mensen met dementie? Om een antwoord te vinden op deze vragen organiseerde de Vlaamse Ouderenraad op vrijdag 21 juni 2019 een studiedag rond inspraak en participatie. Samen met vrijwilligers, deskundigen en zorgverstrekkers reflecteerden we over hoe we de stem van ouderen met zorgnoden versterkt kan worden. We trokken lessen uit praktijkverhalen die vandaag al tonen hoe inspraak, welzijn en goede zorg samengaan.

Bevlogen voormiddag

In zijn inleidende speech lichtte Vlaams minister van Welzijn, Jo Vandeurzen, toe hoe het nieuwe woonzorgdecreet inspraak en participatie van ouderen in de zorg verankert. Vervolgens dompelden een aantal sprekers ons onder in het thema.

  • Robert Geeraert, Onafhankelijk deskundige van de Vlaamse Ouderenraad, consulent woonzorg en levenseinde en gastdocent Erasmushogeschool Brussel: het waarmaken van de ambitie van meer inspraak en participatie zal een gedeelde opdracht zijn voor verschillende actoren. [download presentatie]
  • Jef Pelgrims, expert inspraak en cliëntenparticipatie Nederland: noties over inspraak en cliëntparticipatie in Nederland. [download presentatie]
  • Hilde Weckhuysen, stafmedewerker Ons Zorgnetwerk: ook mantelzorgers moeten betrokken worden in de zorg voor hun naasten, pakkend geïllustreerd door de getuigenis van mantelzorger Gonda Hendrickx. [download presentatie]

In de namiddag konden deelnemers kiezen uit vier workshops.

Workshop 1: Van aanbodgestuurde naar persoonsgerichte woonzorg

Hoe kunnen veranderingsprocessen in de organisatiecultuur van een woonzorgcentrum bijdragen aan het versterken van inspraak en participatie van de bewoners? Hoe kunnen we de switch maken van een aanbodgestuurde woonzorg naar een woonzorg waarbij het wonen en leven en de wensen en noden van mensen met zorgnoden het uitgangspunt vormen? Door een verandering in de mindset van de organisatie kunnen er heel wat nieuwe mogelijkheden ontgonnen worden.

  • WZC Molenstee in Kampenhout ging actief aan de slag met de zes rollen van de begeleider wonen en leven ter vervanging van de vroegere functie van ‘animator’. [download presentatie]
  • WZC Zuiderlicht in Gent zet actief in op het realiseren van de inspraak van bewoners via een innovatieve arbeidsorganisatie waarbij elke bewoner een plusbegeleider toegewezen krijgt.
  • WZC Leiehome in Drongen ging aan de slag met de betekenisvolle activiteitenmethode. [download presentatie]

Workshop 2: Collectieve inspraak- en participatiemethodieken

Hoe kunnen we collectieve participatie anders organiseren dan de klassieke gebruikers- en familieraden in woonzorgcentra? Her en der wordt er geëxperimenteerd met innovatieve participatieve methodieken bij bewoners in WZC. Allemaal hebben ze hetzelfde doel: meer betrokkenheid, inspraak en participatie realiseren van de bewoners en hun familieleden.

Workshop 3: Individuele inspraak- en participatiemethodieken

Hoe kunnen we als hulp- en dienstverlener zicht krijgen op en omgaan met de persoonlijke noden en wensen van de cliënten en hun omgeving? In deze workshopsessie ligt de focus op de thuiszorg en bekijken we inspraak en participatie vanuit diverse invalshoeken.

  • EVA vzw lichtte toe hoe we in zorgsituaties cultuursensitief kunnen werken. [download presentatie]
  • Expertisecentrum Dementie lichtte het referentiekader dementie toe. [download presentatie]
  • Via het instrument samenspraak van Ons Zorgnetwerk wil men de zorgvrager, mantelzorger en professional benaderen als evenwaardige partners. [download presentatie]

Workshop 4: Doelgroepgericht inspraak en participatie organiseren

Hoe kan inspraak en participatie gerealiseerd worden bij ouderen met specifieke zorgnoden? Voor hen vraagt het garanderen van de kwaliteit van wonen en leven een andere aanpak en moeten we inspraak via andere, specifieke methodieken en initiatieven realiseren.

  • Doof Vlaanderen lichtte de noden toe rond inspraak en participatie van dove ouderen met zorgnoden. [download presentatie]
  • WZC Ten Kerselaere in Heist-op-den-Berg zet actief in op het realiseren van inspraak en participatie voor personen met dementie. [download presentatie]
  • WZC Ter Kempen in Meerhout zet in op het realiseren van inspraak en participatie van ouderen met een psychische kwetsbaarheid. [download presentatie]
Toegevoegd op 27 juni 2019